Συμβολαιογραφικά / Δικαστικά αρχεία

Τα συμβολαιογραφικά αρχεία αποτελούν το κατεξοχήν αρχείο-θησαυρό για την κοινωνική ιστορία, αφού σε αυτά βρίσκουμε όλες τις πράξεις που αποτελούν σταθμό στη κοινωνική και οικονομική ζωή των ανθρώπων: από τα Προικοσύμφωνα -και άρα τη δημιουργία μιας οικογένειας- μέχρι τη Διαθήκη και την Απογραφή αιτία θανάτου, και ανάμεσα στα δύο αυτά άκρα, υπάρχουν όλες οι οικονομικές συναλλαγές των ατόμων: οι αγοραπωλησίες, τα μισθωτήρια, τα δάνεια, οι προσλήψεις…
Σύμφωνα με την απογραφή του 1879, όπου και γίνεται η πρώτη επίσημη αναγραφή του επαγγέλματος των κατοίκων, υπήρχαν στην πρωτεύουσα 24 συμβολαιογραφεία, το 1905, σύμφωνα με τον Οδηγό του Ιγγλέση, οι συμβολαιογράφοι στην Αθήνα ήταν 32 ενώ το 1926 οι συμβολαιογράφοι ανέρχονται πλέον στους 129.
Στην Αθήνα, και για την περίοδο μελέτης, εκτός από τα αρχεία συμβολαιογράφων που διατηρούνται από εν ενεργεία συμβολαιογράφους, τρεις είναι οι βασικοί φορείς που διαθέτουν συμβολαιογραφικά αρχεία:

• Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Δάφνης 61, Ψυχικό),
• Ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος Εφετείων Αθηνών - Πειραιώς (Γ. Γενναδίου 4, Εξάρχεια).
  Ο κατάλογος με τα ονόματα των συμβολαιογράφων τα αρχεία των οποίων φυλάσσονται στο Σύλλογο δεν είναι ανοιχτός για το κοινό. Γνωρίζουμε ωστόσο, ότι ο Σύλλογος διατηρεί το αρχείο 40 συμβολαιογράφων που ξεκίνησαν να ασκούν το επάγγελμά τους μετά το 1860.
• Το Έμμισθο Υποθηκοφυλακείο Αθηνών (Αριστοτέλους 175, Αθήνα),
  Στο Υποθηκοφυλακείο μεταγράφεται κάθε πράξη που επηρεάζει τη νομική κατάσταση ενός ακινήτου (αγοραπωλησία, δωρεά, προικοσύμφωνα). Τα Υποθηκοφυλακεία ιδρύθηκαν με το Νόμο \"Περί Μεταγραφών\" το 1856 και η λειτουργία τους καθορίζεται από το Κανονιστικό Διάταγμα της 19ης/ 23ης Ιουλίου 1941 \"Περί Οργανισμού των Υποθηκοφυλακείων του Κράτους\" σε συνδυασμό με το άρθρο 11 του Ν.Δ 4201/1961, \"Περί τροποποίησης και συμπλήρωσης του οργανισμού των Υποθηκοφυλακείων του κράτους\". Το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1857. Για την περίοδο που μελετάμε, το Αρχείο του Υποθηκοφυλακείου περιλαμβάνει και περιφέρειες που σήμερα δεν εντάσσονται στο Δήμο Αθηναίων (πχ Ψυχικό, Νέα Ιωνία, Γαλάτσι κ.ά.)

Τα αρχεία που έχουν έως σήμερα αποδελτιωθεί σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων είναι τα εξής:

1. Έμμισθο Υποθηκοφυλακείο Αθηνών, Πράξεις αγοραπωλησίας των ετών 1910, 1920, 1930, 1939 και 1957
2. Αρχείο Συμβολαιογράφου Αθηνών Δημητρίου Γ. Βουζίκη, 1886 - 1919
3. Αρχείο Συμβολαιογράφου Αθηνών Χρήστου Δ. Μαγκαφά 1931 - 1950
4. Αρχείο Συμβολαιογράφου Αθηνών Νικολάου Γ. Κανάβαρη, 1957
5. Αρχείο Πρωτοδικείου Αθηνών, Κατοχικαί αποφάσεις, 1950 - 1960